Süper Lig'deki 18 takımdan sadece ikisinin teknik direktörleri 1 yıldan daha uzun süre ekiplerinin başında.. 12 aylık ortalamayla La Liga bize en yakın lig.
Yazı: Canberk Atik
“Sana bir tavsiyede bulunacağım. Ne kadar iyi ya da zeki olduğunu düşünürsen düşün, televizyonda ne kadar afili arkadaşların olursa olsun, futbol dünyasının gerçeği şudur; başkan patrondur! Sonra yöneticiler gelir, sonra kulüp sekreteri, sonra taraftarlar, sonra oyuncular. Ve nihayet hepsinden sonra bu yığının en dibinde, en altında onsuz olabilecek lânet olası teknik direktör gelir.”
Yukarıdaki replik, efsane teknik adam Brian Clough’ın Leeds United’da geçirdiği yılları anlatan 2009 yapımı “Damned United” filminin unutulmaz sahnelerindendir. Michael Sheen’in canlandırdığı Brian Clough, Derby County Başkanı Sam Longson’la (Jim Broadbent) hararetli bir tartışmaya girer ve eğer kendisi olmasaydı Derby’nin hiçbir başarı elde edemeyeceğini söyler. Longson ise buna cevaben yukarıdaki repliği Clough’un yüzüne tokat gibi vurur. Muhtemelen 1973’ün kış aylarında geçen bu diyalog, bugün görev yapan teknik adamlar için de fazlasıyla geçerli. Ayrıca bu söyleme maruz kalan kişinin Derby County sonrası Nottingham Forest’la inanılmaz başarılara imza atıp efsaneleşen Brian Clough olmasını ıskalamamak lâzım.
Herhangi bir spor dalıyla gönül bağı kurmamızın sebebi o sporun içinde barındırdığı hikâyelerden kaynaklanır. Çoğu zaman da bu hikâyenin en duygusal kısımları antrenörlerin soyunma odası konuşmalarıdır. Aynı “Any Given Sunday” filminde Al Pacino’nun canlandırdığı Tony D’amato’nun Miami Sharks oyuncularına, "Yanınızdakine bakın! Gözlerine bakın! Sizinle beraber o santim için savaşacak birini göreceksiniz” diye devam eden sekansta söylediği gibi. Ya da hiçbirimizin hafızasından silinmeyen, “Yine söylüyorum, kazanacaksınız. Kazanmak için uğraşacaksınız. Ama netice ne olursa olsun. Siz benim gönlümde hep kazandınız, hep şampiyonsunuz. Ve öyle kalacaksınız” ile şampiyonluğa giden bu ünlü soyunma odası konuşmasında olduğu gibi.
“Kriz anında tereddüt etmeden kovun!”, dünyadaki teknik adamlar üzerindeki ortak etiket olsa da Türkiye’deki çalıştırıcılar için bu durum biraz daha dramatik. 2013-2014 sezonunda teknik adamların takımlarının başında kaldığı sürelere bakacak olursak bu gerçeği açıkça görebiliriz. Ligin 18 takımında görev yapan teknik adamlardan yalnızca Akhisar Belediye Gençlik ve Spor'un çalıştırıcısı Hamza Hamzaoğlu ile Kasımpaşa’nın teknik patronu Şota Arveladze 1 yıldan fazla süredir takımlarının başında. Ligdeki 7 takım sezona yeni antrenörle başlarken 9 takım da bu yazının başına oturduğumda yarış devam ederken sürücü değiştirmeyi uygun buldu. Süre olarak takımının başında en fazla kalan isim 2 yıl, 11 ay ile Hamza Hamzaoğlu olurken 1 yıl, 4 aydır Kasımpaşa’nın başında görevine devam eden Şota Arveladze, Akhisar’ın hocasının hemen ardından geliyor. Türkiye’de çalışan teknik adamların görev süreleriyle ilgili bu veri, Avrupa’nın elit liglerindeki antrenörlerin çalışma süreleriyle karşılaştırıldığında daha fazla anlam ifade ediyor.
İngiltere'de dengeler değişti
Uzun yıllar aynı takımı çalıştıran menajerleriyle ünlü İngiltere Premier Lig’de 7 takım, antrenörleriyle minimum 2 sezondur çalışıyor. Geçtiğimiz sene Sir Alex Ferguson’un 27 yıl çalıştırdığı Manchester’ın kırmızı yakasından emekli olmasının ardından mevcut monopolik düzen bir nebze de olsa sarsıldı. Çünkü 11 yıldır Everton’un başında olan David Moyes, United’ın başına geçerken, 4 yıldır Wigan’ın başında olan Roberto Martinez de Everton’un yolunu tuttu. Mevcut menajerler arasında Arsene Wenger, 17 yıl, 5 aydır Arsenal’deki görevini sürdürüyor ve bu konuda zirvedeki yeri oldukça sağlam. Fransız menajerin en yakın takipçisi Newcastle United’ın başında 3 yıl, 2 aydır görev yapan Alan Pardew. Diğer İngiliz kulüp patronlarının, lig devam ederken çalıştırıcı değiştirme konusundaki yeteneğinin Türk meslektaşlarından aşağı kalır yanı yok. Premier Lig’deki 7 takım menajerleriyle yollarını ayırıp yeni isimlerle anlaştı.
İspanya'da ortalama 12 ay
İspanya La Liga’daki 20 takımın 9’u antrenörleriyle 1 yılı aşkın bir süredir çalışmaya devam ediyor. Getafe’nin başındaki Luis Garcia Plaza ve Atletico Madrid’in teknik direktörü Diego Simeone’yi çıkarırsak La Liga’daki bütün takımların antrenörlerine biçtiği süre yaklaşık 2 sezon kadar. Genel ortalama ise 12 ayla sınırlı. Real Madrid ve Barcelona’nın sezon başında yeni isimlerle anlaşmasına karşın diğer İspanyol ekiplerine oranla antrenörlerine daha fazla tahammül ettikleri söylenebilir. Luis Garcia Plaza 3 yıl, 1 aydır Getafe’yi çalıştırıyor ve en uzun süre takımının başında kalan isim. Öte yandan Valencia, Osasuna ve Real Betis sezon devam ederken antrenörleriyle yollarını ayırdı. Burada Betis’e ayrı bir parantez açmakta yarar var. Pepe Mel’le sezona başlayıp Aralık ayında görevine son verdiler. 2 Aralık’ta Juan Carlos Garrido ile anlaşan yeşil-beyazlılar, Garrido’dan da beklediğini bulamamış olmalı ki 19 Ocak’ta İspanyol teknik adamı kovup aynı gün Arjantinli Gabriel Calderon’la sözleşme imzaladı.
En istikrarlısı Bundesliga
Son yılların yükselen değeri Bundesliga, teknik adamlara tanıdığı süre anlamında diğer liglerin bir adım önünde yer alıyor. Bundesliga’da 2013-2014 sezonu devam ederken takımlarının başında 1 yılı aşkın görev yapan 9 teknik adam bulunuyor. Bu 9 ismin 6’sı, iki sezondan fazla takımlarının başında görevine devam ediyor. Bu bağlamda Eintracht Breunschwig’in başında 5 yıl, 9 aydır yer alan Tortsten Lieberknecht, diğer meslektaşlarının önünde. Borussia Dortmund’un teknik direktörü Jurgen Klopp ise 1 ay farkla 5 yıl, 8 aylık mevcut görev süresiyle ikinci sırada. Sarı-siyahlıların inşa sürecinin temelinde olan Klopp, bugün takımını getirdiği nokta ile fazlasıyla saygıyı hak ediyor. Hem de parlattığı birçok isme Bayern Münih’in çöreklenmesine rağmen. Burada Hannover 96’ya da bir parantez açmakta fayda var. Alman ekibi, Mirko Slomka’yla yolları ayırdıktan sonra Tayfun Korkut’la anlaştı. Slomka sonrasında teknik direktörlük tecrübesi olmayan Korkut’la anlaşmalarını “Gündemimizde daha tecrübeli isimler vardı fakat Tayfun’un gelecek planı ve duruşu bizi çok etkiledi. Ona güveniyoruz. Bu yüzden onunla yola devam etme kararı aldık” sözleriyle açıklayan Hannover Başkanı Martin Kind, umarım güven söylemini maç skorları üzerine kurmamıştır.
İtalya'nın birincisi Atalanta
İtalya Serie A’da görev yapan 20 teknik adamın 7’si 1 yıldan fazladır takımının başında görevine devam ediyor. Atalanta’nın tecrübeli teknik adamı Stefano Colantuono, 4 yıl, 1 aylık görev süresiyle Çizme’de en uzun süredir görevine devam eden antrenör konumunda. Udinese’nin antrenörü Francesco Guidolin ise 3 yıl, 8 ayla Colantuono’nun hemen ardından geliyor. Görev süreleri bazında Avrupa standartlarını yakalayan İtalyanlar, sezon içerisindeki antrenör kıyımında Türkiye’ye nal toplatıyor. Tam 9 takım sezon devam ederken antrenörlerinin görevine son verdi. Bu ekipler arasından Catania ve Livorno 2013-2014 sezonunda bu değişimi iki kez tekrarladı. Fazlasıyla zıt kültürlerin beslediği bu iki kulübün antrenör kovalamak konusunda bu kadar uyuşuyor olması da ilginç bir detay.
Millî takımlarda da Almanya...
Ligler bazındaki değerlendirmede Türkiye kulüplerinin antrenörüne tahammül etme konusunda sınıfta kaldığı açık bir gerçek. Özellikle sezon devam ederken kulüp başkanlarının açıklama yapacak mikrofon aradığı dönemlerde, “ Hocamızın arkasındayız” sözünü işitiyorsak anlıyoruz ki “Hoca” için yol göründü. Bir de bu verilerin millî takım boyutları var. Özellikle Almanya Millî Takımı ile yan yana durmak mümkün değil. 1908 senesinden beri görev yapan teknik adamların sayısı 10 (yazıyla: On). 1923 yılından beri resmi müsabakalara çıkan Türkiye Millî Takımı’nın değiştirdiği teknik adam sayısı ise 52. Bu 52 ismin 44’ü farklı insanlar. Diğer yandan Almanların sorumluluğunu üstlenen teknik adamların hiçbiri ikinci kez göreve gelmedi. 1946’dan beri İngilizlerin başına geçen teknik adam sayısı ise 17. İngilizler de Almanlar gibi tekrara düşmek yerine 17 farklı isimle anlaştı. İtalyanlar ise 1910’dan bu yana 29 kez antrenörlük koltuğunda değişikliğe gitti. Bu 29 ismin 19’u farklı. İspanya Millî Takımı 1920’den bu yana resmi müsabakalara çıkıyor ve antrenör devamlılığı konusunda Türkiye’den pek bir farkları yok. 50 kez teknik adam değiştiren İspanyollar için ilginç olan, bu 50 ismin tamamının farklı olması.
Günümüzün mevcut süreleri anlatıyor ki, Sam Longson’un Brian Clough’a çektiği ayar, bugünün de gerçeği. Diğer yandan ideolojik duruşlarıyla ünlü Catania ve Livorno takımlarının teknik adamın arkasında durmama konusundaki paralelliği gösteriyor ki “Futbolun Düşünen Adamları”nın kaderi daha uzun süreler değişemeyecek.
| Teknik Adamların Ortalama Görev Süresi |
| Almanya Bundesliga |
22.5 ay |
| İngiltere Premier Lig |
21.5 ay |
| İtalya Serie A |
13.7 ay |
| İspanya La Liga |
12 ay |
| Spor Toto Süper Lig |
7 ay |
| Spor Toto Süper Lig |
| Takım |
Teknik Direktör |
Süre |
| Akhisar BGS |
Hamza Hamzaoğlu |
2 yıl, 11 ay |
| Kasımpaşa |
Şota Arveladze |
1 yıl, 4 ay |
| Sivasspor |
Roberto Carlos |
9 ay |
| Fenerbahçe |
Ersun Yanal |
8 ay |
| Beşiktaş |
Slaven Biliç |
8 ay |
| Eskişehirspor |
Ertuğrul Sağlam |
8 ay |
| MP Antalyaspor |
Samet Aybaba |
8 ay |
| K. Karabükspor |
Tolunay Kafkas |
7 ay |
| Bursaspor |
Christoph Daum |
6 ay |
| Galatasaray |
Roberto Mancini |
5 ay |
| Gençlerbirliği |
Mehmet Özdilek |
4 ay |
| SB Elazığspor |
Okan Buruk |
4 ay |
| Gaziantepsor |
Sergen Yalçın |
3 ay |
| K. Erciyesspor |
Hikmet Karaman |
3 ay |
| T. Konyaspor |
Mesut Bakkal |
2 ay |
| Kayserispor |
Domingos Paciencia |
1 ay |
| Trabzonspor |
Hami Mandıralı |
15 gün |
| Çaykur Rizespor |
Uğur Tütüneker |
15 gün |
| Almanya Bundesliga |
| Takım |
Teknik Direktör |
Süre |
| Eintracht Braunschweig |
Tortsten Lieberknecht |
5 yıl 9 ay |
| Borussia Dortmund |
Jurgen Klopp |
5 yıl 8 ay |
| Mainz 05 |
Thomas Tuchel |
4 yıl 6 ay |
| Borussia Mönchengladbach |
Lucien Favre |
3 yıl |
| Eintracht Frankfurt |
Armin Veh |
2 yıl 9 ay |
| SC Freiburg |
Christian Streich |
2 yıl 2 ay |
| FC Augsburg |
Markus Weinzierl |
1 yıl 7 ay |
| Hertha Berlin |
Jos Luhukay |
1 yıl 7 ay |
| Schalke 04 |
Jens Keller |
1 yıl 2 ay |
| Wolfsburg |
Dieter Hecking |
1 yıl 2 ay |
| Hoffenheim |
Markus Gisdol |
10 ay |
| Werder Bremen |
Robin Dutt |
9 ay |
| Bayer Leverkusen |
Sami Hyypia |
8 ay |
| Bayern Münih |
Pep Guardiola |
8 ay |
| Stuttgart |
Thomas Schneider |
6 ay |
| Nürnberg |
Gertjan Verbeek |
4 ay |
| Hannover 96 |
Tayfun Korkut |
2 ay |
| Hamburg SV |
Mirko Slomka |
15 gün |
| İngiltere Premier Lig |
| Takım |
Teknik Direktör |
Süre |
| Arsenal |
Arsene Wenger |
17 yıl, 5 ay |
| Newcastle United |
Alan Pardew |
3 yıl, 2 ay |
| West Ham United |
Sam Allardyce |
2 yıl, 7 ay |
| Aston Villa |
Paul Lambert |
1 yıl, 8 ay |
| Hull City |
Steve Bruce |
1 yıl, 8 ay |
| Liverpool |
Brendan Rodgers |
1 yıl, 8 ay |
| Norwich City |
Chris Hugton |
1 yıl, 8 ay |
| Southampton |
Mouricio Pochettino |
1 yıl, 1 ay |
| Manchester United |
David Moyes |
9 ay |
| Stoke City |
Mark Hughes |
9 ay |
| Chelsea |
Jose Mourinho |
8 ay |
| Everton |
Roberto Martinez |
8 ay |
| Manchester City |
Manuel Pellegrini |
8 ay |
| Sunderland |
Gus Poyet |
4 ay |
| Crystal Palace |
Tony Pulis |
3 ay |
| Fulham |
Rene Meulensteen |
3 ay |
| Cardiff City |
Ole Gunnar Solskjaer |
2 ay |
| Tottenham Hotspur |
Tim Sherwood |
2 ay |
| West Bromwich Albion |
Pepe Mel |
1 ay |
| Swansea City |
Garry Monk |
1 ay |
| İspanya La Liga |
| Takım |
Teknik Direktör |
Süre |
| Getafe |
Luis Garcia Plaza |
3 yıl, 1 ay |
| Atletico Madrid |
Diego Simeone |
2 yıl, 3 ay |
| Elche |
Fran Escriba |
1 yıl, 8 ay |
| Rayo Vallecano |
Paco Jemes |
1yıl, 7 ay |
| Espanyol |
Javier Aguirre |
1 yıl, 3 ay |
| Almeria |
Francisco Vilchez |
1 yıl, 1 ay |
| Granada |
Lucas Alcazar |
1 yıl, 1 ay |
| Sevilla |
Unie Emery |
1 yıl, 1 ay |
| Villarreal |
Marcelino Toral |
1 yıl, 1 ay |
| Athletic Bilbao Valverde |
Ernesto |
8 ay |
| Celta Vigo |
Luis Henrique |
8 ay |
| Levante |
Joaquin Caparros |
8 ay |
| Malaga |
Bernd Schuster |
8 ay |
| Real Madrid |
Carlo Ancelotti |
8 ay |
| Real Sociedad |
Jagoba Arreste |
8 ay |
| Real Valladolid |
Juan Martinez |
8 ay |
| Barcelona |
Gerardo Martino |
7 ay |
| Osasuna |
Javi Gracia |
5 ay |
| Valencia |
Juan Pizzi |
2 ay |
| Real Betis |
Gabriel Calderon |
1 ay |
| İtalya Serie A |
| Takım |
Teknik Direktör |
Süre |
| Atalanta |
Stefano Colantuono |
4 yıl, 1 ay |
| Udinese |
Francesco Guidolin |
3 yıl, 8 ay |
| Juventus |
Antonio Conte |
2 yıl, 9 ay |
| Verona |
Andrea Mandorlini |
2 yıl, 4 ay |
| Parma |
Roberto Donadoni |
2 yıl, 1 ay |
| Torino |
Giampiero Ventura |
1 yıl, 9 ay |
| Fiorentina |
Vincenzo Montella |
1 yıl, 8 ay |
| Inter |
Walter Mazzari |
9 ay |
| Napoli |
Rafael Benitez |
9 ay |
| Roma |
Rudi Garcia |
8 ay |
| Cagliari |
Diego Lopez |
7 ay |
| Genoa |
Gian Piero Gasperini |
5 ay |
| Chievo |
Eugeino Corini |
3 ay |
| Sampdoria |
Sinisa Mihajlovic |
3 ay |
| Bologna |
Davide Ballordini |
2 ay |
| Catania |
Rolanda Moran |
2 ay |
| Lazio |
Eduardo Beja |
2 ay |
| Livorno |
Domenico Di Carlo |
2 ay |
| Milan |
Clarence Seedorf |
2 ay |
| Sassuolo |
Alberto Maselani |
1 ay |
Editör: TE Bilisim
