Manisa’da ve Türkiye genelinde salça fabrikaları domatesi imzaladıkları sözleşmenin altında almaya başlayınca üreticiler perişan oldu. Hem hastalığın hem de hava şartlarının vurduğu domatesler fiyatlarının da düşmesiyle birlikle tarlada kaldı. Konuya ilişkin açıklama yapan İYİ Parti Manisa Kalkınma Politikaları Başkanlığı’ndan sorumlu İl Başkan Yardımcısı Şenol Özkaya, Tarım ve Orman Bakanlığına domates alımına müdahale etmesi noktasında çağrıdan bulundu. Bu sene birçok bölgede aynı anda hasadına başlanan salçalık domateste yaşanan arz fazlası üreticiyi de mağdur etti. Sezon öncesi salça fabrikaları ile 50-55 kuruş arasında imzalayan domates üreticileri fabrikaların 30-35 kuruş arasında alım yapması sonrası zor duruma düştü. İYİ Parti Manisa Kalkınma Politikaları Başkanlığı’ndan sorumlu İl Başkan Yardımcısı Şenol Özkaya, İl Sekreteri Yılmaz Anatek ve Tarım Komisyonu üyesi Nedim Gezek ile birlikte kentteki domates tarlalarını ziyaret ederek üreticilerin sorunlarını dinledi. Özkaya, “Manisa domates üretiminde Türkiye de üçüncü sırada yer almaktadır. Üretilen domateslerin yüzde 80’i salça olmak üzere fabrikalara gitmektedir. Tüm dünyada ve ülkemizde görülen korona virüsü sağlını ile gıdanın önemi bir kez daha ön plana çıktı. Çiftçilerimiz tüm ekonomik zorluklara rağmen, ülkemiz için üretmeye devam ettiler. Hasat dönemine gelindiğinde ise alkışladığımız çiftçilerimiz büyük bir şokla karşı karşıya geldiler. Domates fiyatları geçen yıla göre yüzde 40 daha aşağı fiyat veriliyor ve alım istekli değil. Biz İYİ Parti olarak her zaman dediğimiz söz şudur, çiftçimiz alkış istemiyor, emeğinin, alın terinin karşılığını istiyor. Devlet yetkililerin bir karış dikim yapılmadık toprak bırakmayın hatta saksılara bile dikim yapın diye çiftçilerimizi uyarmıştı. Her platformda dile getiriyorum, üretim yapılmadan önce her ürün için Tarım Bakanlığının arz talep dengesini ortaya koyup çiftçimiz ona göre üretim yapmalıdır. Artık dünya piyasası ve iç piyasa kayıt altında olup tüm veriler aşağı yukarı bellidir. Domates gibi depolama şansı olmayan ürünler için bu veriler çok önemlidir. Domatesin yüzde 80 salça, yüzde 15 konserve ve kurutmalık olarak kullanılmaktadır. Sanayi bu ürünü kullanmazsa domates tarlada kalacaktır. Sanayici domates fiyatları için önceden sözleşme yapıyor, fideyi veriyor ürünü alıyordu, bu sezonda aynı sözleşmeler yapıldı ama bu sözleşmeleri uygulamak yine fabrikanın inisiyatifine kalıyor. Fabrika ya üretimi azaltıyor ya da kamyon göndermiyor, sözleşme fiyatı 55 kuruş iken şuanda sözleşmesiz domates 32 kuruş olunca fabrikacıda sözleşmeli domatesi azaltıp, sözleşmesizden alıyorlar. Fabrikacı diyor ki geçen sezondan stokta çok salçanın olduğu, bundan dolayı ürün alışının az olduğunu söylüyor. 2018 sezonunda domates 70 krş/kg fiyatı görmüştü, 2019 da 50 krş/kg civarı idi, 2020 yılının bugünlerinde 30 krş/kg fiyat buluyor. Bunun suçlusu üreten çiftçimi yoksa arz talep dengesinin kurulmasını sağlamayan yetkililer mi ?  Domates yetiştirilmesi zor olan bir üründür, meşakkati çoktur. Domates hastalıklardan çok çabuk etkilenir, çok su ister, bebek gibi bakım ister. Bir dönüm domates tarlasının icar dahil üreticiye maliyeti 4500 TL/dönümdür. Normal verimli tarlalardan dönümümden 10 ton civarı ürün alınır, normal şartlarda 55 krş/kg satılan domates üreticisine dönümde 500 – 1000 tl arasında kazanç elde edebilir, emeğini bir parça alacaktı. Domates çok çabuk hastalanan bir bitki böyle tarlalarda ise dönümümde 3 ton ancak ürün alabiliyorlar böyle olunca çok büyük zararları oluyor. Şuan olduğu gibi 30 kuruş/kg fiyat ile çiftçimiz borç batağına düşmüştür, Allah yardımcıları olsun. Bizim çözüm önerimiz ise, Tarım Bakanlığının acilen devreye girip, Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığı ile fabrikalarda fason üretim yaptırıp arz fazlası domatesin tarlada çürümesine engel olmalıdır. Domates üreticisinin borçları faizsiz bir yıl ertelenmeli yine sıfır faiz ile tekrar kredi verilmelidir. Çiftçilerimiz sizler olmazsanız hayatın duracağını bu salgın döneminde daha da iyi anladık. Bu gibi olumsuzluklar karşısında sakın küsmeyin, üretime devam edin, sadece üreteceğiniz ürünlerin piyasa arzını iyi analiz ediniz. Biz İYİ Parti kalkınmalar politikaları olarak tarımda ürün planlamasının ne kadar önemli olduğunu arz ve talep dengesine göre üretim yapılması gerekiyor, bu verilerlide bakanlık yetkililerin sizlere vermesi, bilgilendirmesi gerekmektedir. İYİ Parti olarak kalkınmanın temelinin ülkemizi tarımda üst düzeylere çıkarmalıyız, böyle cennet bir ülkeyi Yunanistan’dan buğday almaktan kurtarmalıyız” diye konuştu.

Editör: TE Bilisim